Leiderschap, Compassie, Mindfulness

Luisteren begint bij aanwezigheid

28 mei 2025

In gesprekken zijn we vaak geneigd om te reageren, te adviseren of alvast in ons hoofd een antwoord te formuleren. Maar echt luisteren begint bij aanwezig zijn: bij jezelf, bij de ander, in het huidige moment.

Luisteren is ruimte maken. In het stille moment tussen ontvangen en reageren, met open aandacht aanwezig zijn bij wat gezegd wordt en niet gezegd wordt. Zonder te oordelen, zonder iets te hoeven oplossen. En precies daar ontstaat verbinding.

Tijdens de training rond Mindful Communiceren staat luisteren centraal. Als beoefening van aanwezigheid. Luisteren als uitnodiging om werkelijk te openen, om niet direct te oordelen, te onderbreken of op te lossen. Maar om ruimte te geven.

Aan het einde van een recente sessie vroeg ik: "Wat neem je hiervan mee in je dagelijks leven?"
De antwoorden raakten me:

  • “De ander meer laten uitspreken.”
  • “Zonder oordeel proberen te luisteren.”
  • “Luisteren naar mijn innerlijke beleving én mezelf meer laten zien.”
  • “Bewust in het hier en nu blijven tijdens een gesprek.”
  • “Niet direct reageren, eerst écht luisteren.”

Wat een wijsheid. De bereidheid om aanwezig te zijn, die verbinding, mildheid en wederzijds begrip laat ontstaan.

Luisteren als compassievolle praktijk

Mindful luisteren betekent ook: opmerken wanneer je afdwaalt. Wanneer je al invult of oordeelt. En dan vriendelijk terugkeren, naar de ander en naar jezelf. Steeds opnieuw.

Zelf oefen ik daarin mee. Want geen trainer zonder deelnemers, geen leraar zonder leerling, geen mens zonder de ander.
Ook ik merk het op als mijn innerlijke commentator begint te ratelen – en keer terug naar de stilte, naar het luisteren, naar de ander. Niet altijd perfect, wel menselijk.

Luisteren is misschien wel de basisvorm van liefde.

Het vraagt niet om oplossingen, maar om aanwezigheid. Probeer het maar eens.

Een uitnodiging tot reflectie

Hoe beoefen jij je aanwezigheid in gesprekken?

Luisteren is een vaardigheid die je kunt ontwikkelen. In mijn coaching en trainingen oefen je hoe je met meer aandacht en mildheid kunt luisteren – naar de ander én naar jezelf.

Bekijk het aanbod

 

Je denkt misschien dat je wat moet zeggen.

Je denkt misschien dat je me moet opvrolijken.

Je wilt me misschien weer zien lachen en genieten.

Je denkt misschien dat je me moet troosten en adviseren.

 

Wat ik je vraag is dit:

Wil je nog eens en nog eens

Luisteren naar mijn verhaal,

Naar wat ik voel en denk.

 

Je hoeft alleen maar stil te zijn,

Mij aan te kijken, mij tijd te geven.

Je hoeft mijn verdriet zelfs niet te begrijpen

Maar als het kan

Slechts te aanvaarden zoals het voor mij voelt.

 

Je luisterend aanwezig zijn

Zal mijn dag anders maken.

 

Marinus van den Berg

Home Verdieping Luisteren begint bij aanwezigheid